Wat is kunstmatige intelligentie (AI)?
Kunstmatige intelligentie of artificiële Intelligentie (afgekort AI) maakt al een langere tijd deel uit van ons dagelijks leven. Nu al gebruiken we de gezichtsherkenning in onze smartphones, antwoorden van chatbots en de film- en muziekaanbevelingen op basis van eerdere beoordelingen. Maar de toekomst belooft ons meer. AI moet gaan zorgen voor snelle en juiste medische diagnoses, zelfrijdende auto’s, robots die hun ‘zintuigen’ gebruiken en nog veel meer.
Artificiële intelligentie: een korte uitleg
Kort gezegd is AI een verzamelnaam voor algoritmes en methoden die taken uitvoeren waarvan werd gedacht dat daar menselijke intelligentie voor nodig is. Artificiële intelligentie verwijst naar systemen die intelligent gedrag vertonen door hun omgeving te analyseren en - met een zekere mate van zelfstandigheid - actie ondernemen om specifieke doelen te bereiken. Het gaat niet alleen om rekenkracht, maar om de mogelijkheid om (zelfstandig) te leren en beslissingen te nemen. Het lerend vermogen is dus typerend voor kunstmatige intelligentie. Daarbij gebruikt AI regels die door mensen zijn geformuleerd of die door het algoritme zijn samengesteld op basis van de data en traint het zichzelf met data.
Vormen
Kunstmatige intelligentie is eigenlijk een verzamelnaam voor het imiteren van menselijk gedrag. Er zijn dus verschillende vormen van AI, ieder met zijn eigen kracht en mogelijkheden. We lichten de vier meest voorkomende vormen toe:
- Supervised machine learning: Hierbij is van tevoren bekend wat de juiste uitkomst is en wordt het algoritme geleerd wat de relaties zijn tussen gegevens. De gegevens zijn op voorhand door mensen gelabeld. Als u bijvoorbeeld op Facebook vrienden aanwijst (tagt), kan Facebook daarna dankzij supervised machine learning deze mensen herkennen, om ze vervolgens zelfstandig te taggen.
- Unsupervised machine learning: Dit zien we bijvoorbeeld bij een muziekdienst die andere liedjes aanbeveelt die de luisteraar waarschijnlijk óók interessant vindt. Hierbij is de juiste uitkomst dus nog onbekend, maar wordt aan het algoritme gevraagd zelf patronen te vinden en gegevens te clusteren.
- Reinforcement learning: Deze vorm wordt gebruikt als er weinig data is. Volgt tijdens het trainen de juiste uitkomst, dan wordt het algoritme beloond. Zo ontdekt het algoritme wat de gewenste acties zijn. Dit is dus eigenlijk leren door trial and error.
- Deep learning: Dit zijn artificiële neurale netwerken, geïnspireerd op de opbouw van het biologische brein. Deze algoritmes bestaan uit verschillende lagen, waarbij elke laag nieuwe eigenschappen leert van de gegevens. Neem bijvoorbeeld het herkennen van een kat: door algoritmes te voorzien van veel voorbeelden, leren ze kenmerken (vacht, poten, ogen, oren) te herkennen. Ze kunnen zichzelf trainen en verder verbeteren. Andere voorbeelden waarbij deep learning wordt toegepast zijn de zelfrijdende auto en realtime spraakvertaling.
De voordelen van kunstmatige intelligentie
Het gebruik van moderne AI-toepassingen heeft allerlei voordelen ten opzichte van de bestaande, meer eenvoudige methodes. Zo is men met deep learning in staat problemen op te lossen die met oudere methodes onmogelijk waren, zoals objecten herkennen op een foto. Bovendien zijn algoritmes veel sneller, goedkoper en over het algemeen nauwkeuriger dan mensen. Daarbij komt dat bij algoritmes nooit de verveling of moeheid toeslaat. De grootschalige toepassing van AI in de samenleving biedt enorme (economische) voordelen. Voorwaarde is wel dat de publieke waarden en mensenrechten (privacy, verbod op discriminatie, etc.) geborgd blijven.
Kunstmatige intelligentie analyseert en gebruikt data sneller en beter dan een mens. Dat brengt efficiëntie en besparingen met zich mee, en de kans op fouten is kleiner. Ook kan AI helpen de veiligheid te waarborgen. Denk niet alleen aan fraudedetectie of aan slimme camera’s die snel ‘gevaar’ kunnen detecteren, maar ook aan AI robotica die kunnen werken op plekken die gevaarlijk zijn voor mensen, zoals mijnen en grotten. Hoe artificiële intelligentie nog meer kan helpen in verschillende sectoren, leest u in het artikel ‘Toepassingen van AI’.
AI maakt ook het dagelijks leven een stukje makkelijker. Zo hoeft u niet uren lang te zoeken naar een leuke film, want Netflix heeft deze al opgesomd op basis van uw eerdere beoordelingen. Ook kan artificiële intelligentie terugkerende, handmatige taken overnemen, zoals een slimme grasmaaier die gras maait op zelfs de gekste plekken. Of denk bij gemak aan een slimme thermostaat die voorspelt wanneer u thuis komt en de temperatuur dan gelijk aanpast op uw behoefte. Het zijn de kleine dingen die ons leven nét iets gemakkelijker maken.