De Energiewet: waarom de analoge meter verdwijnt

De nieuwe Energiewet vervangt de oude Gaswet en Elektriciteitswet 1998 en gaat over alles wat met energie in Nederland te maken heeft. In de nieuwe wet staat dat alle huishoudens en bedrijfsruimtes die nog een analoge meter hebben, deze moeten laten vervangen door een nieuwe, digitale meter of slimme meter.

Welke energiemeter kiest u?

U heeft keuze uit deze soorten niet-analoge meters:

1. Een digitale meter, waarbij het automatisch doorgeven niet mogelijk is. Er is geen communicatiemodule in de meter ingebouwd.

11 a) Een slimme meter die meterstanden automatisch doorgeeft aan de netbeheerder.
     b) Een slimme meter, waarvan het automatisch doorgeven is uitgezet.

U mag zelf kiezen welke meter u wilt.

Waarom wordt uw energiemeter vervangen?

Vroeger verbruikten mensen veel minder stroom en ging deze één richting op: vanuit de energiecentrale naar een woning of bedrijfsruimte. De analoge meter hoefde alleen te meten wat elk huishouden aan energie verbruikte. Sinds de komst van zonnepanelen wekken steeds meer huishoudens zelf stroom op met zonnepanelen. De opgewekte stroom die huishoudens met zonnepanelen zelf niet gebruiken, gaat terug het energienet op. De netbeheerders zorgen voor de verdeling van deze stroom naar andere gebruikers.

Het energienet is dus geen eenrichtingsverkeer meer, maar een druk netwerk van energiestromen in verschillende richtingen. Door deze drukte is het energienet af en toe overbelast, waardoor de stroomvoorziening kan uitvallen.

Ook de energiemarkt is flink veranderd. Huishoudens kunnen tegenwoordig kiezen uit verschillende energiecontracten. 

De analoge energiemeters kunnen de veranderingen hierboven niet goed verwerken en ondersteunen. Daarom worden ze vervangen door niet-analoge meters.

Hieronder vindt u meer informatie over de verschillende niet-analoge meters:

U kunt kiezen voor een slimme meter

Een slimme meter helpt om het energieverkeer over het drukke energienetwerk beter te kunnen regelen en om stroomuitval te voorkomen. Netbeheerders kunnen zien:

• waar veel stroom wordt verbruikt of opgewekt;
• waar stroomstoringen zijn;
• waar extra kabels nodig zijn.

De slimme meter geeft de energieleverancier of netbeheerder meer inzicht in het energieverbruik in een woning (of bedrijfsruimte). Maar ook de bewoner ervan krijgt meer inzicht. Dat betekent dat u met een slimme meter uw energie slimmer kunt gebruiken. Bijvoorbeeld met daltarieven: dan betaalt u minder in de daluren.

Analoge of digitale meters zonder communicatiemodule geven deze mogelijkheden en mate van inzicht niet of minder. Bovenstaande mate van inzicht is ook niet mogelijk wanneer u de communicatiemodule van een slimme meter uit laat zetten.

U kunt kiezen voor een digitale meter

Elk huishouden moet een meter hebben die de in- en uitstroom van energie apart meet. Maar het is niet verplicht dat de meter ook automatisch communiceert met de netbeheerder via een internetverbinding. Om tegemoet te komen aan de wens van sommige mensen om niet automatisch gegevens te hoeven doorsturen, kunt u bij het vervangen van de analoge meter ook kiezen voor een digitale meter zonder communicatiemodule.

De digitale meter:

• heeft geen ingebouwde communicatiemodule en kan dus geen verbinding maken met de netbeheerder;
• geeft daarom ook niet automatisch uw meterstand door. (Dit moet u zelf doen.); 
• meet wél apart wat u verbruikt en wat u teruglevert als u zonnepanelen heeft.

Wilt u wel gebruik kunnen maken van bijvoorbeeld daltarieven, maar ook zelf de meterstanden blijven doorgeven, dan kunt u kiezen voor een slimme meter waarbij de netbeheerder voor u de verbinding uitzet. 

De rol van RDI bij de metervervanging

De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) houdt namens de overheid toezicht op de vervanging van analoge energiemeters vanaf 2026.

Volgens de nieuwe Energiewet moeten alle woningen (en bedrijfsruimtes) met een kleine aansluiting een geschikte meter hebben. De RDI controleert of huishoudens die nog een analoge meter hebben daarvoor in de plaats een nieuwe geschikte meter laten plaatsen. Dat heet de meewerkingsplicht. Ook benadrukt de RDI dat een bewoner volgens de wet zelf mag kiezen welke soort meter er wordt geplaatst.

De RDI helpt ook met transparante informatie en advies. U kunt ons e-mailen of bellen als u vragen heeft over de meterwissel of over de keuze voor een meter.

Wat gebeurt er als iemand niet meewerkt?

Bewoners met een analoge meter krijgen een uitnodiging van hun netbeheerder voor het laten vervangen van de analoge meter. Wanneer een bewoner niet meewerkt aan de vervanging en de RDI stelt dit vast, dan kan de RDI een Last onder Dwangsom (LOD) opleggen. Dit betekent dat de bewoner een geldbedrag moet betalen wanneer niet wordt voldaan aan de meewerkingsplicht. Een bewoner kan door betaling van deze dwangsom niet onder de meewerkingsplicht uitkomen. Hij of zij blijft verplicht om de energiemeter te laten vervangen.

Dus, niet meewerken kan op den duur geld gaan kosten. Deze kosten lopen op zolang niet wordt meegewerkt aan de meewerkingsplicht. Maar zover hoeft het niet te komen.